پوسیدگی دندان در کودکان و پیشگیری از آن

دلیل شایع ایجاد کننده پوسیدگی دندان در کودکان به خواب رفتن کودک همراه با شیشه شیر است. شیر یا آبمیوه داخل شیشه شیر در طول شب در تماس با دندان ها قرار گرفته و محیط مناسبی را برای فعالیت باکتری ها ایجاد می کند.باکتری های ایجاد کننده پوسیدگی دندان، قند موجود در شیر یا سایر مواد غذایی را مصرف کرده و ایجاد اسید میکنند. اسید حاصل شده به مرور زمان مواد سخت معدنی دندان را حل کرده و موجب پوسیدگی دندان می شود.
عادات غذایی ناسالم هم به ایجاد پوسیدگی دندان در کودکان کمک می کند.مکیدن طولانی مدت آبنبات و خوردن تنقلات حاوی قند به میزان زیاد و مهمتر از آن به دفعات زیاد نقش مهمی در ایجاد پوسیدگی در دندان های شیری کودکان دارد.

چگونه از پوسیدگی دندان کودکان پیشگیری کنیم؟

برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکان نباید اجازه داد که کودک با شیشه شیر حاوی شیر،آبمیوه یا هر ماده غذایی حاوی قند به خواب برود. اگر کودک شما عادت دارد با شیشه شیر به خوب برود و این به خوابیدن او کمک می کند، تنها از آب استفاده کنید.
در ضمن بهتر است نوشیدن شیر یا نوشیدنی های شیرین و حاوی قند به درازا نیانجامد. کاهش این زمان موجب کاهش تماس قند با دندان ها و کاهش خطر ایجاد پوسیدگی در دندان های کودکان می شود.به همین دلیل در صورت امکان استفاده از فنجان بهتر از شیشه شیر است.
هر روز دندان های کودک خود را مسواک کنید و نخ دندان بکشید.مواد غذایی حاوی اسید از جمله آب مرکبات مینای دندان را تضعیف کرده و دندان کودک را مستعد به پوسیدگی می کند.ضروری است کودک شما در طی سال اول تولد توسط متخصص دندانپزشکی اطفال معاینه شود.
لازم است دندان کودک خود را با مسواک نرم حداقل روزی ۲ بار و همینطور بعد از خوردن مواد غذایی شیرین مسواک کنید.به هیچ وجه از خمیر دندان های حاوی فلوراید برای مسواک زدن دندان های کودک با سن کمتر از ۲ سال استفاده نکنید.استفاده از خمیر دندان های حاوی فلوراید باید تا زمانی که کودک توانایی خارج کردن و قورت ندادن خمیر دندان را از دهانش بدست آورد به تعویق بیافتد.برای مسواک کردن باید حداقل ۲ دقیقه زمان صرف شود.

فیشور سیلنت (شیارپوش)

فیشور سیلنت – شیار پوش چیست؟

شیارپوش - فیشور سیلنتشیار پوش دندان یا فیشور سیلانت یکی از موثرترین روش های محافظت و جلوگیری از پوسیدگی دندان است. در این روش شیار های واقع در سطوح دندان، توسط موادی ویژه که نقش سدی محافظ را دارد، پوشیده و مسدود می شوند. به این ترتیب جلو نفوذ باکتری ها و مواد غذایی به عمق شیار های دندان که موجب ایجاد پوسیدگی دندانی می شود گرفته می شود. این روش بدون درد و ناراحتی بوده و نیاز به تراش دندان و تزریق بی حسی ندارد. در نتیجه اغلب کودکان همکاری لازم برای انجام آن را دارند.
دندان هایی که شیار های عمیق دارند، بسیار مستعد پوسیدگی هستند، چون موهای مسواک قادر به تمیزکردن مواد غذایی و باکتری ها از عمق این شیار ها نیست. دندان های آسیای اول دائمی یا دندان های ۶ اغلب دارای شیار های عمیقی هستند، با توجه به اهمیت ویژه دندان های ۶ لازم است تا به محض رویش این دندان ها در حدود ۶ سالگی برای بررسی نیاز به انجام عمل فیشورسیلنت به دندانپزشک متخصص کودکان مراجعه شود.
قرار دادن شیارپوش چندان زمان بر نبوده و در طی چند دقیقه انجام می شود. مراحل انجام آن به طور خلاصه به این صورت است که در ابتدا سطح دندان کاملا توسط ابزار و مواد مخصوص پاک و سپس خشک می شود. سپس به ترتیب در چند مرحله مواد مختلفی به منظور آماده سازی سطح دندان به کار می رود. در انتها ماده فیشور سیلنت روی سطوح مورد نظر دندان قرار گرفته و توسط تابش اشعه به آن سخت می شود.
بعد از اتمام کار نیاز به مراقبت خاصی از سوی بیمار نیست، ولی لازم است هر ۶ ماه یکبار به منظور بررسی صحت و سلامت فیشور سیلنت به دندانپزشک کودکان مراجعه شود تا در صورتی که تمام یا قسمتی از آن دچار نقص شده باشد، اصلاح گردد.

رویش دندان های دائمی در کودکان

رویش دندان های دائمی در کودکان معمولا در سن ۶ یا ۷ سالگی آغاز می شود. به این دندان ها آسیاهای ۶ سالگی گفته می شود. این دندان ها در پشت آخرین دندان های آسیای شیری و بدون اینکه جایگزین هیچ دندان شیری شوند، در می آیند. به این دلیل که رویش آن ها با افتادن دندان شیری همراه نیست، والدین اغلب متوجه رویش آنها نشده و با دندان شیری اشتباه گرفته میشوند که ممکن است سبب سهل انگاری در رسیدگی به موقع به آن ها شود. در صورتی که به طور ایده آل، این دندن ها باید در طول مدت زندگی در دهان باقی بمانند.

دندان در آوردن نوزادان: علائم و نشانه ها

اگر چه بیشتر نوزادان به هنگام تولد دندان های قابل مشاهده ای در دهان ندارند، اغلب، دست کم دارای تعدادی دندان شیری در حال تکامل هستند که در حدود شش ماه پس از تولد قابل مشاهده خواهند بود.
در طول چند سال ابتدایی زندگی، تمام بیست دندان شیری ازمیان لثه ها رویش خواهند یافت. بیشتر کودکان تا سن سه سالگی تمام بیست دندان شیری خود را در دهان خواهند داشت.
در زمان رویش دندان ها، بعضی از کودکان ممکن است بهانه گیر، بی خواب و تحریک پذیر شوند، اشتهایشان را از دست داده و جاری شدن بیش از حد معمول  بزاق از دهان داشته باشتند. اسهال، نواحی قرمز روی پوست و تب در هنگام دندان درآوردن، طبیعی نیستند. اگر نوزاد در هنگام روییدن دندان ها تب یا اسهال داشته یا نا خوشی و تحریک پذیری او ادامه پیدا کند، به پزشک کودکان مراجعه کنید.
وقتی دندان رویش می یابد، ممکن است یک کیست رویشی روی لثه ایجاد شود. در نهایت دندان، این کیست را پاره کرده و از میان لثه رویش پیدا میکند. کیست های رویشی اغلب بدون ضرر هستند و باید اجازه داد خود بخود بهبود یابند.

کیست رویشی نوزاد

کیست یا هماتوم رویشی

لثه برخی کودکان در هنگام آغاز رویش دندان دردناک می شود. ماساژ ملایم لثه کودک توسط انگشت پاکیزه، یک قاشق سرد یا یک تکه گاز(حوله) مرطوب می تواند تسکین دهنده باشد. گاز گرفتن حلقه های مخصوص دندان در آوردن نوزادان هم می تواند کمک کننده باشد. دندانپزشک اطفال یا پزشک اطفال ممکن است توصیه به استفاده از پستانک، حلقه های مخصوص دندان درآوردن یا مواد مخصوص بی حس کننده لثه کند.
وقتی دندان ها شروع به درآمدن کردند، آنها را با یک مسواک با سر کوچک و دارای مو های نرم و مقدار کمی آب مسواک کنید تا از پوسیدگی آنها پیشگیری شود. تا قبل از سن دو سالگی، کاربرد خمیر دندان مگر با مشورت دندانپزشک کودکان، توصیه نمی شود. در هنگام استفاده از خمیر دندان، مخصوصا خمیر دندان های دارای فلوراید باید مراقب بود تا کودک خمیر دندان را نبلعد.
پس از رویش اولین دندان و نه پس از یک سالگی، برای معاینات دوره ای و مراقبت های پیشگیری، به دندانپزشک کودکان مراجعه کنید.

حلقه های مخصوص دندان درآمدن نوزاد

حلقه های مخصوص دندان درآوردن نوزاد

 

 

در صورت بیرون افتادن دندان از دهان کودک در اثر ضربه چه باید کرد؟

یکی از جدی ترین آسیب هایی که به دندان های دائمی کودکان در سنین مدرسه وارد می شود، خارج شدن و بیرون افتادن دندان از دهان در اثر ضربه به فک و صورت به دنبال حوادثی از قبیل زمین خوردن است. با انجام اقدامات فوری و مناسب می توان چنین دندان هایی  را به طور موفقیت آمیزی در محل خود در دهان قرار داد، به نحوی که سال ها در دهان به طور طبیعی باقی بمانند. کلید موفقیت در این خصوص داشتن دانش کافی و اقدام سریع است.

بیرون افتادن دندان کودک

اقدامات لازم به هنگام خارج شدن دندان کودک از دهان:

۱.دندان را پیدا کرده و آن را در محل حادثه رها نکنید.
دندان را از قسمت تاج آن بگیرید. عدم لمس ریشه احتمال آسیب به ریشه را کاهش می دهد.
۲.در صورت آلودگی قابل مشاهده سطح دندان، به ملایمت آن را آب بکشید.
از آب لوله کشی سرد استفاده کنید.
از صابون یا مواد شیمیایی استفاده نکنید.
روی دندان دست نکشید و آن را خراش ندهید.
دندان را خشک نکنید.
دندان را داخل دستمال کاغذی یا پارچه ای قرار ندهید.
۳.در صورت امکان، دندان را داخل دهان در محل حفره خود قرار دهید.
هر قدر دندان زود تر در محل خود قرار گیرد، شانس بهبودی دندان افزایش می یابد.
۴.دندان را در تمام مدت مرطوب نگه دارید.
در صورت عدم موفقیت در قرار دادن دندان در حفره خود، آن را تا مراجعه به دندانپزشک اطفال مرطوب نگه دارید.
به این منظور دندان را در سرم نمکی(نرمال سالین) و یا شیر سرد قرار دهید. در صورت عدم دسترسی، و در صورتی که کودک به قدری بزرگ شده است که بتواند دندان را بدون بلعیدن در دهان نگه دارد، دندان را داخل دهان کودک و کنار گونه  قرار دهید.
دندان را داخل آب قرار ندهید، زیرا به سلول های زنده سطح ریشه دندان آسیب وارد می کند، با این وجود خشک شدن دندان، از قرار دادن کوتاه مدت دندان در آب بسیار مضر تر است.
۵.در اسرع وقت به دندانپزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.